MİKROBİOLOGİYA İNSTİTUTU

İsmayılov Nəriman Məmməd oğlu

Azərbaycan Kənd-Təsərrüfat İnstitutu-1962-ci il

2414.01 – Mikrobiologiya

“Исследование окисления ароматических углеводородов дрожжами рода Candida»-Москва, 1971г.

2430.01 – Ekologiya

«Экологическая биотехнология в решении проблемы рекультивации нефтезагрязненных почв Апшеронского п-ова»-Баку, 1996г.

23 kitab və monoqrafiya, 188 –məqalə

Fəlsəfə doktorları

Elmlər doktorları

Fəlsəfə doktoru - 8

Elmlər doktoru - 2

Əsas elmi nailiyyətləri

SSRI-də ilk dəfə neftlə çirklənmiş torpaqlardan aromatik karbohidrogenləri parçalayan bakteriyalar (Pseudomonas aeureginosa sp., Mycobacterium sp.) ayrılmış və bu karbohidrogenləri oksidləşmə prosesləri öyrənilmişdir.   

Candida sp. cinsinə aid olan maye göbələkləri tərəfindən aromatik karbohidrogenləri transformasiya etmək qabiliyyəti öyrənilmiş və bu oksidləşdirici proseslərdə sitoxrom P-450 iştirakı ilk dəfə göstərilmiş və nəticələr FEMS konqresində müzakirə edilmişdir.

Mikroorqanizmlərin oksidləşdirirci aktivliyini təyin etmək üçün üsul tədqiq olunmuş və biotexnoloji müəssisədə- “Ferment” elmi-praktiki birliyində (Latviya, Vilnus) tətbiq olunmuşdur.

Karbohidrogenlərin minerallaşma əmsalının müəyyən edilməsinin metodu işlənib təklif olunmuşdur. Bu üsul hal-hazırda MDB dövlətlərinin elmi idarələrində geniş istifadə olunur.

Neftverimini artırmaq məqsədilə müasir innovativ  polifunksional ekobiotexnoloji üsullar işlənib hazırlanmış, patentləşdirilmiş və hal-hazırda neft sənayesində yüksək texnoloji və iqtisadi səmərəliliyi ilə geniş istifadə olunur (əlavə olaraq180.min ton neft əldə edilmişdir ki, onun da iqtisadi səmərəsi 16 mln. dollartəşkil etmişdir) .

Iri sənaye mərkəzi olan Abşeron regionunda daxili bioloji resurslardan istifadə etməklə bu regiona xas olan ekoloji problemlərin – neftlə çirklənmiş torpaqların təmizlənməsi, onların münbitliyini artırmaq, şəhər torpaqlarının vəziyyətini yaxşılaşdırmaq üçün qapalı biotexnoloji təsərrüfatın yaranmasının elmi əsasları işlənib hazırlanmışdır.

Torpaq örtüyünün üzvi maddələrlə çirklənməyə davamlılığını təyin etmək üçün üsul və düstür («Научные основы и принципы районирования почв Азербайджана по устойчивости к загрязнению органическими веществами» kitabında əks olunmuşdur)

Neftlə çirklənmiş torpaqların və qazma şlamlarının bioloji təmizlənməsinin texnologiyaların elmi əsalarının işlənib hazırlanması - metodlar ARDNŞ və BP-də tətbiq olunur.

“Ekoloji mədəniyyət” və “Ekoloji mədəniyyətin dərəcəsi” konsepsiyası ilk dəfə olaraq əsaslandırılmış və irəli sürülmüşdür (Ekologiya və mədəniyyət kitabında əks olunmuşdur).

Azərbaycanda ekoloji vəziyyətin yeni elm - Qlobalistika əsasında sistemli təhlili aparılmış, Azərbaycan ərazisində ekoloji vəziyyətin yaxşılaşdırılması və sabitləşdirilməsi yolları təklif olunmuşdur[Исмаилов Н.М. Глобалистика и экология Азербайджана. Баку. 2006г. -165с.].

Neft - qaz geoekologiyası sahəsində-ətraf mühit komponentlərinin dəyişdirilməsi, qorunması və bərpası, neft, karbohidrogen qazı, Neft məhsulları, onunla əlaqəli maddələr və hadisələrin təsirinin pozulmasına dair bilik sahələri üzrə tədqiqatlar aparılmışdır [Пиковский Ю.И., Исмаилов Н.М., Дорохова М. Основы нефтегазовой геоэкологии.Учебное пособие. Под редакцией доктора географических наук, профессора А.Н. Геннадиева. ИНФРА-­М, 2014. -400с; Pikovsky Y., Ismaylov N.M., Dorokhova. Oil and qaz environmental ecology. Academus Publishinq. 2019. DOI 10.31519/monograpy_1165.-210p.].

Azərbaycan torpaqlarının üzvi maddələrlə çirkləndirilməsinə davamlılığı üzrə rayonlaşdırılmasının elmi əsasları və prinsipləri işlənmişdir. (rus.və az.). [Мамедов Г.Ш., Исмаилов Н.М.  Научные основы и принципы районирования почв Азербайджана по устойчивости к загрязнению органическими веществами (рус. и аз.). Баку: Елм, 2006.-143с.].

İlk dəfə olaraq Bakı şəhərinin torpaq örtüyünün ekoloji vəziyyətinin tədqiqi aparılmış və onun keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması yolları təklif olunmuşdur [Исмаилов Н.М., Наджафова С.И. 2018. М.: ИНФРА-М. -173с.  ISBN-online:  978-5-16-106175-6.].

Azərbaycanın sosial, ekoloji və istehsal problemləri kompleksinin həlli üçün regional bioresurslardan səmərəli istifadə yolu ilə qapalı texnoloji dövrəyə malik inteqrasiya olunmuş sənaye təsərrüfatları – bioklasterlər sisteminin elmi əsasları işlənib hazırlanmışdır. Mikrobioloji, biokimyəvi və texnoloji proseslər təqdim olunan  bütün biotexnologiyaların əsasını təşkil edir. Bioklasterlər sistemi bütövlükdə ərazilərin sosial-iqtisadi inkişafına yüksək kreativ-innovasiya təsir potensialına malikdir. [Исмаилов Н.М. и др. Биоэкокластерные комплексы  для решения  экологических, производственных и социальных   проблем  (на примере территории  Азербайджана). М.: ИНФРА-М. 2020.-260с.].

Qlobalistikanın yeni elmi nöqteyi-nəzərindən dünyanın və ölkələrin ekoloci-sosial-ekoloji vəziyyətinin problemləri insan və cəmiyyət psixikasının və yaşadığı dünyanın qarşılıqlı əlaqəsi prizmasından təhlil edilmiş, ölkələrin və xalqların ekoloji sivilizasiya meyarları əsaslandırılmışdır. Yeni reallığın formalaşdırılması üçün biosfer Qanunu – dünya sosiumunun biosferlə birgə yaşayış fenomeni kimi bəşəriyyət üçün “Maksimum qanun" təklif edilmişdir. [Исмаилов Н.М. Устойчивое развитие и Закон максимума для социума Германия, Штудгард.Palmarium academic publishing. 2017.-375с.; Исмаилов Н.М., Гордина Л.С. Экологическая цивилизованность и Закон максимума для человечества. М.: ИНФРА-М.Научная мысль. 2018.-289с.; Исмаилов Н.М. Глобалистика и экофилософия будущего. М.: ИНФРА-М.Научная мысль.2020.]

Исмаилов Н.М. Биотехнология нефтедобычи.2016. М.: ИНФРА-М.-175с.

Исмаилов Н.М., Наджафова С.И. Устойчивость ландшафтов вдоль основных экспортных трубопроводов к загрязнению сырой нефтью (в пределах территории Азербайджана). 2017. М.: ИНФРА-М. -156с.

Исмаилов Н.М. Устойчивое развитие и Закон максимума для социума. 2017. Германия, Штудгард.Palmarium academic publishing. -375c.

Исмаилов Н.М., Наджафова С.И. Экологическое состояние почвенного покрова города Баку и пути улучшения его качества. 2018. М.: ИНФРА-М. ISBN-online: 978-5-16-106175-6.-173с

 Исмаилов Н.М., Гордина Л.С. Основы экологии и экологической цивилизованности. В вопросах и ответах. //Учебное пособие. 2018 М.: ИНФРА-М.-644с.

Исмаилов Н.М., Гордина Л.С. Экологическая цивилизованность и Закон максимума для человечества. // Монография. 2018. М.: ИНФРА-М. Научная мысль. -289с.

Pikovsky Y., Ismaylov N.M., Dorokhova M. Oil and qaz environmental ecology. Academus Publishinq. 2019 DOI 10.31519/monograpy_1165.-210p.

Исмаилов Н.М., Наджафова С.И. Гасымова А.С. Биоэкокластерные комплексы для решения экологических, производственных и социальных   проблем (на примере территории Азербайджана). М.: ИНФРА-М. 2020.-260с.

Исмаилов Н.М. Научные основы практической экобиотехнологии. М.: ИНФРА-М. 2020.-414с.

Исмаилов Н.М. Биотехнология нефтедобычи-Вологда: ООО «Издательство «Инфра-Инженерия». 2020.-187с.(в печати).

Исмаилов Н.М. Глобалистика и экофилософия будущего. М.: ИНФРА-М. 2020.-250с. (в печати).

Məqalələr:

Исмаилов Н.М., Наджафова С.И., Гасымова А.С. Апшеронский промышленный регион - факторы экологической напряженности // Журнал «Аридные экосистемы». -2015, Москва, Т.21, №3. -С.92-100.

Исмаилов Н.М., Наджафова С.И., Мамедов Э. Ш. и др. Biotechnology for treatment of pesticide-contaminated soils // European Applied Sciences №2 – 2016. Импакт фактор-0,4.-С.6-7.

Исмаилов Н.М.,Наджафова С.И. Integral Indicator of Technogenic Soil Disturbance in Absheron Peninsula //"Science Stays True Here" Biological and Chemical Research, Volume 3, Science Signpost Publishing.2016.-P.143-150.

Ismaylov N.M. The law maximum to mankind – the basis of sustainable development of society // International Scientific Journal Theoretical & Applied. 2017, Issue: 03, Volume: 47. Импакт фактор-1,5.-P.4-12..

Исмаилов Н.М., Гасымова А.С.,Али-заде А. Эффективность использования биопрепаратов для рекультивации нефтезагрязненных почв на Апшеронском п-oве // АНХ, 2018,№3.-C.56-59.

Ismaylov N.M., Aliyeva S.R. Study of quality of the irriqation canals in Azerbaycan//JournalScience Review 2(19), February 2019.DOI: https://doi.org/10.31435/rsg.-P.10-15.

Наджафова С.И., Гасанова З. П., Исмаилов Н. М.Биотехнологии очистки нефтезагрязненных почв Апшеронского полуострова и интегральный показатель их биологического состояния //«Живые и биокосные системы», 2019, № 27. –С.77-81. URL: http://www.jbks.ru/archive/issue/

Исмаилов Н.М., Алиева С.Р. Потенциальная роль грунтовых вод в загрязнении прибрежных вод Каспийского моря органическими поллютантами // Журнал «Аридные экосистемы». 2019, т.25, №3  (80)Москва, ISSN 2079-0961, Arid Ecosystems, 2019, Vol. 9, No. 3, pp. 202–208. c Pleiades Publishing, Ltd., 2019. Russian Text c The Author(s), 2019, published in Aridnye Ekosistemy, 2019, Vol. 25, No. 3(80), pp. 70–78.

Исмаилов Н.М.,и др. К вопросу о показателе ассимиляционного потенциала почв как составной части паспорта почв и ассимиляционного потенциала ландшафтов // Журнал «Аридные экосистемы». 2020, т.26, №1  (82). Москва, ISSN 2079-0961, Arid Ecosystems, 2020, Vol. 9, No. 3, pp. 202–208. Pleiades Publishing, Ltd., 2019. Russian Text c The Author(s), 2019, published in Aridnye Ekosistemy, 2020, Vol. 26, No. 1(80), pp. 69–75.

Бабаев М.П., Исмаилов Н.М., Наджафова С.И. и др.  К вопросу о разработке ПДК нефти и нефтепродуктов в различных типах почв на основе их ассимиляционного потенциала (на примере почв Азербайджана)// Почвоведение, 2020, № 11. - С.1393-1400.

SSRİ-nin ixtiraçısı (1986-ci il)

SSRİ ÜXNS-nin gümüş medal (1986-ci il)

Nobel mükafatı laureatı A.Şveytser adına beynəlxalq medal (2007-ci il).

Qotfrid Leybnits adına beynəlxalq medal (2007-ci il).

Leonardo-da-Vinçi adına beynəlxalq medal (2009-ci il).

Qete adına beynəlxalq medal (2010-ci il).

İtaliya Təbii Elmləri Akadimiyasının gızıl medalı və diplomu (2007-ci il).

“Avropanın fəxri ixtiraçısı (2010-ci il)

V.Vernadski adına medal (2015).

03.11.2015-ci ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamına əsasən “Tərəqqi medalı” ilə təltif edilib.

Rusiya Təbii Elmləri Akademiyası (Moskva):təqdim edilmiş ekoloji layihə - 3-cü dərəcəli Diplom (2019 -ci il)

Telefon: (+99412) 5024359

Faks: (+99412) 5024470

E-mail: Bu email ünvanı spambotlardan qorunur. Onu görmək üçün JavaScripti qoşmaq lazımdır.