MİKROBİOLOGİYA İNSTİTUTU

2025-ci il oktyabrın 1-də biologiya sahəsində tanınmış alim, AR ETN Mikrobiologiya İnstitutunun baş direktoru, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü Pə­nah Zül­fi­qar oğ­lu Mu­ra­dovun 65 yaşı tamam olur.

Pənah Muradov 1960-cı il­də Ağ­ca­bə­di ra­yo­nu­nun Şah­se­vən kən­din­də ana­dan ol­muş­dur. 1983-cü ildə Azər­bay­can Döv­lət Uni­ver­si­­te­ti­nin (indiki BDU) Bio­lo­­gi­ya fa­kül­tə­si­ni, 1988-ci ildə Azər­bay­can SSR EA Mik­ro­bio­lo­gi­ya İns­ti­tu­tu­nun as­pi­­ran­tu­ra­sı­nı bi­tir­miş­dir. O, 1989-cu ildə na­mi­zə­dlik, 2004-cü ildə dok­to­rluq dissertasiyalarını müdafiə etmiş, 1995-ci ildə do­sent,  2011-ci ildə pro­fes­sor el­mi ad­la­rını al­mışdır. 2007-ci ildə AMEA-nın müx­bir üz­vü se­çil­miş­dir.

Pənah Mu­ra­dov 1985-1990-cı illərdə Azərbaycan SSR EA-nın Mikrobiologiya sektorunda baş la­bo­rant, ki­çik el­mi iş­çi, el­mi iş­çi, bö­yük el­mi iş­çi, qrup rəhbəri, baş elmi işçi, la­bo­ra­to­ri­ya mü­di­ri, 1995-2020-ci illərdə AMEA-nın Mik­ro­bio­lo­gi­ya İns­ti­tu­tun­da  el­mi iş­lər üz­rə di­rek­tor müa­vi­ni, direktor vəzifəsini icra edən və­zi­­fə­lə­rin­də ça­lış­mış­dır. 2021-ci ildən AMEA (hazırda AR ETN) Mikrobiologiya İnstitutunun baş direktorudur. 

Pənah Mu­ra­do­vun əsas el­mi fəa­liy­yə­ti Azər­bay­can Res­pub­li­ka­sı­nın əra­zi­sin­də ya­yı­lan gö­bə­lək­lə­rin müx­tə­lif (qi­da, yem və tib­bi) tə­yi­nat­lı bio­lo­ji fə­al mad­də sin­te­zi­nin fi­zio­lo­ji-bio­kim­yə­vi, bio­tex­no­lo­ji və eko­lo­ji əsas­la­rı­na gö­rə, ksi­lot­rof gö­bə­lək­lə­rin ba­zi­dio­mi­set­lə­rə aid nü­ma­yən­də­lə­ri­nin bit­ki tul­lan­tı­la­rı­nın bio­lo­ji üsul­lar­la sə­mə­rə­li uti­li­za­si­ya­sı ba­xı­mın­dan ya­rar­lı­ğı­nın komp­leks şə­kil­də kon­ver­si­ya də­rə­cə­si­nə, tul­lan­tı­la­rın tər­ki­bi­nə da­xil olan mü­rək­kəb po­li­mer­lə­rin deq­ra­da­si­ya­sı­nı ka­ta­liz edən fer­ment­lə­rin ak­tiv­li­yi­nə, həm də ksio­lot­rof gö­bə­lək­lər­dən alın­mış tex­ni­ki fer­ment pre­pa­rat­la­ri­nin kö­mə­yi ilə apa­rı­lan fer­men­ta­tiv hid­ro­liz pro­se­si­nin ef­fek­tiv­li­yi­nə gö­rə təd­qi­qi və bit­ki tul­lan­tı­la­rı­nın "az tul­lan­tı­lı və ya konk­ret mər­hə­lə­də tul­lan­tı­sız" tex­no­­lo­gi­ya prin­si­pi­nə əsa­sən is­ti­fa­də­si­nə im­kan ve­rən bio­tex­no­lo­ji üsu­lun el­mi və prak­ti­ki əsas­la­rı­nın iş­lə­nib ha­zır­lan­ma­sı, elə­cə də Azər­bay­can­da ksi­lot­rof gö­bə­lək­lə­rin “Qır­mı­zı Ki­tab” ob­yek­ti ki­mi ilk təd­qi­qi ilə bağ­lı­dır.

Pənah Mu­ra­dov 290 el­mi əsə­rin, o cüm­lə­dən 1 mo­noq­ra­fi­ya, 4 ki­tab, 6 mü­əl­lif­lik şə­ha­dət­na­mə­si­nin mü­əl­li­fi­dir. O, də­fə­lər­lə bey­nəl­xalq və res­pub­li­ka sə­viy­yə­li konf­rans, sim­po­zi­um və konq­res­lər­də mə­ru­zə ilə çı­xış et­miş, bir çox bey­nəl­xalq konf­rans­la­rın təş­ki­lat ko­mi­tə­si­nin üz­vü, bey­nəl­xalq (SRDF və STSU) və yerli (AEF) qrant la­yi­hə­lə­rə­nin qa­li­bi və rəhbəri ol­muş­dur. Alimin el­mi rəh­bər­li­yi və məs­lə­hət­çi­li­yi ilə 31 fəl­sə­fə və 4 elm­lər dok­to­ru ha­zır­lan­mış­dır.

Pənah Mu­ra­dov 2006-2009-cu illərdə Azərbaycan Respublikasının Pre­zi­den­ti ya­nın­da Ali Attestasiya Komissiyasının Bio­lo­gi­ya və aq­rar elm­lə­ri üz­rə Eks­pert ko­mis­si­ya­sı­nın üz­vü, 2009-2021-ci illərdə sədr müa­vi­ni olmuşdur. 2021-ci ildən AMEA (hazırda AR ETN) Mikrobiologiya İnstitutunun nəzdindəki Dissertasiya Şurasının sədri, 2020-ci il­dən AMEA Bio­lo­gi­ya və Tibb Elm­lə­ri Böl­məsi­nin El­mi Şu­ra­sı­nın üz­vü, 2009-cu il­dən Gür­cüs­tan Mik­ro­bio­loq­lar Cə­miy­yə­ti­nin “Mik­ro­­bio­lo­gi­ya və bio­tex­no­lo­gi­ya” və “Mosk­va Döv­lət Vi­la­yət Uni­ver­si­te­ti­nin Xə­bər­­lə­ri, tə­bi­ət elm­ləri se­ri­ya­sı”, 2016-ci il­dən “Mik­ro­bio­lo­gi­ya və vi­ru­so­lo­gi­ya” (Qa­za­xıs­tan Res­pub­li­ka­sı), 2019-cu il­dən isə AMEA-nın “Hə­yat Elm­lə­ri və Bio­tibb” jur­nal­la­rı­nın re­dak­si­ya he­yət­lə­ri­nin üz­vü­dür.

Pənah Mu­ra­dov dörd də­fə AMEA-nın Fəx­ri fər­ma­nı­na la­yiq gö­rül­müş­dür.

© Bütün hüquqlar qorunur. Xəbərlərdən istifadə edərkən www.science.gov.az saytına istinad zəruridir.